Zaburzenia Integracji sensorycznej

Zaburzenia SI – czym są zaburzenia integracji sensorycznej? Jak je rozpoznać i jak wygląda terapia SI? 
Zaburzenia SI pojawiają się w momencie, w którym układ nerwowy w sposób nieprawidłowy organizuje bodźce zmysłowe. Dysfunkcje w przetwarzaniu bodźców sensorycznych mogą obejmować systemy: czuciowy (dotyk oraz czucie głębokie), słuchowy, wzrokowy, węchowy, smakowy oraz zmysł równowagi. Zaburzenia integracji sensorycznej mogą objawiać się w rozmaity sposób, np. wzmożoną lub obniżoną wrażliwością na bodźce czy zmniejszonym bądź zwiększonym poziomem aktywności ruchowej. Jakie są przyczyny zaburzeń SI? Jak wygląda terapia SI? 
Zaburzenia SI – co to jest integracja sensoryczna?
Integracja sensoryczna wg definicji oznacza uporządkowaną, właściwą organizację bodźców sensorycznych, które organizm odbiera przez systemy zmysłowe (receptory). Nadrzędna struktura układu nerwowego (mózg) rozpoznaje napływające bodźce, interpretuje je i na bazie zebranych dotychczas doświadczeń pozwala na wyzwolenie adekwatnej reakcji określanej jako reakcja adaptacyjna. Wspomniane systemy zmysłowe odgrywające bardzo ważną rolę w procesach integracji sensorycznej, są to: dotyk, wzrok, słuch, równowaga oraz kinestezja (poczucie ruchu w przestrzeni).
Od kiedy zaczyna się i jak długo trwa rozwój procesów integracji sensorycznej u dziecka? Źródła naukowe podają, że zapoczątkowanie procesów sensorycznych ma miejsce jeszcze w życiu płodowym. Już wtedy następuje kształtowanie układu przedsionkowego, proprioceptywnego oraz dotykowego – są to bardzo ważne systemy zmysłowe. Od ich funkcjonowania uzależniona jest nienaganna praca pozostałych. Kolejno następujące po sobie stadia rozwoju umiejętności i doskonalenia owych pozostałych systemów zmysłowych trwają jeszcze długo po urodzeniu. Ich zakończenie określa się na około 8. rok życia.
Zaburzenia SI – przyczyny. Jakie mogą być powody pojawienia się zaburzeń integracji sensorycznej?
Przyczyn zaburzeń sensorycznych u dzieci może być bardzo wiele. Chcąc je ustalić, terapeuta zawsze powinien przeprowadzić bardzo dokładny wywiad z opiekunami dziecka. Powodów nieprawidłowości można doszukiwać się już na etapie rozwoju prenatalnego. W związku z tym mogą pojawić się pytania o przebieg tego okresu oraz sposób porodu.
Zaburzenia SI mogą być rezultatem predyspozycji genetycznych, działania substancji toksycznych oraz szkodliwych podczas ciąży (przewlekłe przyjmowanie niektórych leków, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, narkotyków, choroby zakaźne matki, ciąże mnogie), komplikacji podczas porodu (poród z użyciem próżnociągu położniczego, niedotlenienie, przedwczesny poród). W późniejszym okresie rozwoju dziecka (po urodzeniu), często mówi się także o niekorzystnym wpływie długich pobytów w szpitalu, czynnikach środowiskowych, uwarunkowaniach kulturowych czy mocno ograniczonych interakcjach z rówieśnikami. Podaje się, że aktualnie problem zaburzeń SI może dotyczyć nawet 20% dzieci.
Zaburzenia SI – pierwsze objawy dysfunkcji integracji sensorycznej. W jakim wieku pojawiają się objawy zaburzeń SI?
Najbardziej podstawowe, główne objawy zaburzeń integracji sensorycznej to:
    • wzmożona lub obniżona wrażliwość na bodźce, 
    • zaburzenia mowy, 
    • niską samoocenę, 
    • nadaktywność, 
    • znacznie obniżoną aktywność, 
    • problemy ze skupieniem, koncentracją uwagi, 
    • nadpobudliwość emocjonalną, 
    • osłabioną koordynację wzrokowo–ruchową, 
    • niezgrabność ruchową, 
    • trudności w rozróżnianiu stron, poczuciu kierunku, 
    • zaburzenia interakcji z innymi dziećmi, 
    • problematyczne pisanie, rysowanie oraz czytanie, 
    • trudności w czynnościach samoobsługowych, codziennych. 
Należy zaznaczyć, że są to jedynie przykładowe objawy zaburzeń sensorycznych. Ostateczne potwierdzenie wymaga badania i diagnozy SI. Pozwala to właściwie ukierunkować właściwą terapię sensoryczną dla dzieci.
Pierwsze objawy zaburzeń można zauważyć już u niemowlaka (płaczliwość, niepokój, problemy ze ssaniem pokarmu). U dziecka rocznego czy dziecka dwuletniego przejawem zaburzeń SI może być np. ograniczony repertuar żywieniowy, nietolerancja zabiegów pielęgnacyjnych (obcinanie włosów, paznokci, kremowanie), trudności w zasypianiu, zbyt intensywny odbiór wrażeń sensorycznych objawiający się płaczliwością.
Stwierdzone zaburzenia integracji sensorycznej u niemowląt wymagają zastosowania wskazówek terapeuty, zalicza się tutaj m.in. modyfikacje czynności pielęgnacyjnych oraz stosowanych zabaw. W sytuacji występowania jedynie typowych objawów zaburzeń sensorycznych u dzieci, zazwyczaj łatwo jest osiągnąć zadowalające rezultaty.
Dlatego tak ważne jest, aby zaburzenia sensoryczne u dziecka były zdiagnozowane jak najwcześniej i poddane zostały sprawnym działaniom terapeutycznym. Stwarza to olbrzymie możliwości na całkowite pozbycie się deficytów, a tym samym ich wpływu na funkcjonowanie w dorosłym życiu. 
Stanowi to odpowiedź na często zadawane pytanie: czy zaburzenia integracji sensorycznej można wyleczyć? Niektóre źródła naukowe mówią o dużej skuteczności terapii do 12 roku życia. Wydaje się to być bardzo rozsądne.

Zaburzenia SI – diagnoza. Do kogo się zgłosić?
W przypadku podejrzeń zaburzeń integracji sensorycznej, należy szukać terapeutów integracji sensorycznej. Badanie sensoryczne dziecka opiera się o kilka niezależnych narzędzi, są to: wywiad z rodzicami, kwestionariusz z pytaniami do uzupełnienia również przez opiekunów, obserwacja dziecka przez terapeutę na sali integracji sensorycznej, testy południowo–kalifornijskie (warunkiem jest ukończony 4 rok życia), testy obserwacji klinicznej. Diagnoza SI wykorzystująca tak szerokie wachlarz możliwości, pozwala na obiektywizację wyników i precyzyjne określenie celów terapii. Zazwyczaj taki proces odbywa się na 2–3 spotkaniach. Następnie, po sporządzeniu obszernej opinii, opisującej szczegółowo wszystkie zebrane informacje, diagnosta omawia wszystko z opiekunami.
Proces diagnostyczny zaburzeń integracji sensorycznej może przeprowadzać tylko wykwalifikowany terapeuta SI. Aby uzyskać uprawnienia trzeba mieć ukończone studia wyższe z zakresu fizjoterapii, pedagogiki, logopedii, terapii zajęciowej, medycyny lub psychologii. Następnie należy zapisać się na kilkutygodniowy kurs integracji sensorycznej lub studia, które dają prawne podstawy do diagnozowania i przeprowadzania terapii. Instytucją zrzeszającą w kraju terapeutów SI jest Polskie Stowarzyszenie Terapeutów Integracji Sensorycznej. Za granicą istnieją odpowiedniki również pod postacią stowarzyszeń integracji sensorycznej.
Zaburzenia integracji sensorycznej – terapia
Terapia integracji sensorycznej nie ma schematycznego przebiegu. Wynika to z możliwości różnych kombinacji oraz stopnia nasilenia objawów u poszczególnych pacjentów. Pokazuje to, jak ważna jest właściwie przeprowadzona diagnoza. Zaburzenia sensomotoryczne wymuszają ścisłą współpracę z opiekunami, niektóre ćwiczenia mogą bowiem wymagać kontynuacji w domu.
Nadwrażliwość dotykowa, zaburzenia SI często towarzyszą takim zaburzeniom, jak autyzm. Wówczas wyjątkowo dużego znaczenia dla rezultatów terapii nabiera wspomniane zaangażowanie rodziców. Czas jednego spotkania nie powinien przekraczać 60 minut, dłuższa ekspozycja na bodźce prawdopodobnie poskutkuje przeciążeniem sensorycznym (efekt jest wtedy zupełnie odmienny od zamierzonego). Warto o tym pamiętać również podczas planowania ćwiczeń. Intensywna, ciągła stymulacja tego samego systemu zmysłowego, np. przedsionka, także wywoła opisany, niepożądany rezultat.
Terapia sensoryczna u dzieci zazwyczaj jest procesem długotrwałym. Jest to uzależnione od rodzaju i stopnia zaawansowania zaburzeń. Minimalny czas potrzebny na wyrównanie deficytów orientacyjnie określa się na 6 miesięcy przy dobrej współpracy i częstotliwości spotkań minimum 1 raz na 7 dni.
Zaburzenia sensoryczne są uleczalne. Trudności w ich leczeniu pojawiają się wtedy, gdy współtowarzyszą innym zaburzeniom, jak np. autyzm, zespół Aspergera oraz chorobom genetycznym. Wtedy można mówić raczej o łagodzeniu objawów i/lub ich znaczącej redukcji. Przykładem działań terapeutycznych u dzieci z nadwrażliwością jest wycieranie po kąpieli ręcznikami o różnej fakturze. Wykorzystanie delikatnych docisków, oraz zróżnicowanej amplitudy ruchów. Dobrym pomysłem jest stworzenie ścieżki sensorycznej dla dzieci. Można stworzyć ją samemu w domu lub kupić gotową.
Warto zapamiętać, że zaburzenia integracji sensorycznej to nie autyzm – pewne problemy, deficyty SI u dzieci mogą towarzyszyć temu zaburzeniu, ale nie definiują go. Jest to zaburzenie funkcjonowania pewnych obszarów mózgu. Może mieć różne podłoże – zazwyczaj ciężkie do ustalenia.

Aktywność ruchowa dziecka w wieku przedszkolnym"

Aktywność fizyczną i rozwój sprawności ruchowej dzieci zajmuje w przedszkolu szczególne miejsce. Ruch jest naturalną potrzebą dziecka a odpowiednia aktywność ruchowa jest dziecku niezbędna dla zapewnienia prawidłowego rozwoju fizycznego, umysłowego, motorycznego i społecznego.

Mając  to na uwadze opracowano piramidę aktywności fizycznej. Jest ona przeznaczona dla dzieci zarówno w wieku przedszkolnym jak i wczesnoszkolnym. Składa się ona z czterech pięter. Na najniższym piętrze znajdują się główne formy ruchu odnoszące się do podstawowych czynności  takich jak np. spacer, wchodzenie po schodach czy swobodne zabawy na placu zabaw.  Na drugim piętrze znajdują się takie aktywności fizyczne jak: jazda na hulajnodze, rowerze, rolkach czy gra w piłkę. W skład trzeciego piętra piramidy wchodzą takie formy ruchu jak pływanie , ćwiczenia rytmiczno- taneczne czy sporty walki. Aktywności te powinny się odbywać  mniej więcej dwa, trzy razy w tygodniu. Na samej górze piramidy znajdują się bierne formy wypoczynki. Wypoczynek taki jest szczególnie ważny po aktywności ruchowej. Nie mniej jednak trzeba pamiętać  o ograniczaniu takiego biernego spędzania czasu szczególnie przed komputerem czy telewizorem.  Tu dużą rolę odgrywają rodzice gdyż dziecku w wieku przedszkolnym trudno jest samodzielnie ten czas kontrolować. Rodzice mogą także stwarzać dziecku okazję do ruchu i razem się z nim bawić. Jest to szczególnie ważne dla dzieci, które unikają aktywności ruchowej. Podczas tych zabaw warto jest motywować i chwalić dzieci za najdrobniejsze sukcesy a także szukać takich form aktywności, które sprawiają dzieciom zadowolenie i radość.

23 najlepsze książki dla 4-latków i 5-latków

https://aktywneczytanie.pl/23-najlepsze-ksiazki-dla-4-latkow-i-5-latkow/

ROZWÓJ PSYCHOFIZYCZNY

PIĘCIOLATKA